مسئولیت حسابرسان در کشف تقلب

حسابرسی به معنای بررسی کامل و دقیق سوابق مالی یک فرد یا یک سازمان اقتصادی است. این تعریف در لغت‌نامه مریام وبستر برای حسابرسی ارائه شده است. همچنین، بر اساس تعریفی که توسط محقق حسابرسی به نام نیچل ارائه شده، حسابرسی یک خدمت حرفه‌ای با انگیزه اقتصادی است که به منظور کاهش ریسک اطلاعاتی ذی‌نفعان طراحی شده است و بر اساس دانش و مهارت کارشناسان صورت می‌گیرد. این فرآیند نظام‌مندی است که نیازهای اطلاعاتی افراد را در نظر می‌گیرد و پیامدهای آن ناشی از محدودیت‌های بازار و فشارهای نظارتی است.

حسابرسان مستقل برای انجام وظایف خود از استانداردهای حسابرسی تعیین‌شده توسط مراجع مربوطه پیروی می‌کنند. این استانداردها مسئولیت‌ها و وظایف حسابرسان را توضیح می‌دهند.

هدف اصلی استاندارد حسابرسی بخش ۲۰۰ ایران، افزایش اطمینان کاربران از صحت گزارش‌های مالی است. این هدف با اظهارنظر حسابرس در مورد اینکه آیا صورت‌های مالی طبق استانداردهای مربوط تهیه شده‌اند یا خیر، تضمین می‌شود. انجام حسابرسی به روش استانداردهای حسابرسی و رعایت الزامات حرفه‌ای، اساس اظهارنظر حسابرس است.

اهداف حسابرسی

همچنین، در بخش اهداف کلی استاندارد حسابرسی بخش ۲۰۰ بیان می‌شود:

• کسب اطمینان معقول از صحت صورت‌های مالی به نحوی که حسابرس بتواند در مورد اینکه آیا آن‌ها طبق چارچوب گزارشگری مالی مربوط تهیه شده‌اند یا خیر، اظهارنظر کند.
• گزارشگری در مورد صورت‌های مالی و اطلاع‌رسانی لازم بر اساس نتایج حسابرسی.

در استانداردهای حسابرسی به طور واضح بیان شده است که حسابرس نمی‌تواند از وجود یا عدم وجود تقلب یا اشتباهات مهم در صورت‌های مالی اطمینان مطلقی داشته باشد. این محدودیت‌ها ناشی از موارد زیر است:

ماهیت گزارش‌های مالی: گزارش‌های مالی، به دلیل پیچیدگی و تنوع محتوا، می‌توانند شامل تحریفات یا اشتباهات باشند که حتی با انجام حسابرسی دقیق نیز قابل شناسایی نباشند.

ماهیت روش‌های حسابرسی: هرچقدر که روش‌های حسابرسی دقیق‌تر و کامل‌تر باشند، اما همچنان ممکن است برخی از تقلب‌ها یا اشتباهات به دسترس حسابرس نباشند یا به نحوی مخفیانه انجام شوند.

الزام به انجام حسابرسی در دوره زمانی معقول و با هزینه منطقی: محدودیت‌های مالی و زمانی می‌توانند باعث شود که حسابرس نتواند به صورت کامل همه جنبه‌های یک سازمان یا فرد را بررسی کند.

محدودیت های حسابرسی

• نقص در ارائه اطلاعات: ممکن است مدیران یا اشخاص دیگر، اطلاعات مهم یا کلیدی مربوط به صورت‌های مالی را به حسابرس ارائه نکنند، که این موضوع باعث می‌شود که حسابرس نتواند به صورت کامل اطلاعات را بررسی کند.

با توجه به این محدودیت‌ها، حتی با انجام حسابرسی با دقت و با استفاده از روش‌های حسابرسی مناسب، حسابرس نمی‌تواند از کامل بودن اطلاعات و صحت صورت‌های مالی اطمینان مطلقی داشته باشد.